Türkiye’nin uzaya gidecek ilk yolcuları geçtiğimiz hafta Teknofest İstanbul’da açıklandı. Bu isimler Hava Kuvvetleri’nde F-16 pilotluğu yapmış kişilerdir. Alper Gezer Avcıve Roketsan’da sistem mühendisi olarak çalıştı. Tuva Cihangir Ataseveröyleydi.
Özel uzay şirketi Axiom Space’in ortaklığıyla SpaceX uzay aracı ile Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderilecek isimler belli oldu. Burada yapacağı deneyler. ilan edildi. TÜBİTAK 13 deneyin tarifini de paylaştı.
İlk Türk uzay gezgini, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda şu görevleri yerine getirecek:
1. UYNA (Uzay İçin Yeni Nesil Alaşımlar)
Tok, yüksek sıcaklıklara karşı yüksek dirençli alaşımların üretilmesi çalışmaları KIBO modülündeki ELF kullanılarak gerçekleştirilecektir. Yerçekimi olmayan ortamın erime ve katılaşma işlemleri sırasında termofiziksel ve kristal büyümesi gibi özellikler üzerindeki etkileri araştırılacaktır. Ülkemizin uzay, havacılık ve savunma sanayileri için yeni nesil teçhizat geliştirme kabiliyetine değerli bir katkı sağlanması hedeflenmektedir.
2. gMETAL (Bir Akışkandaki Katı Hal Parçacıklarının Dinamiği Üzerinde Yerçekimi Olmayan Etki)
Kimyasal inert koşullar altında katı parçacıklar ve sıvı ortamın ortasında homojen bir karışım oluşumunda yerçekiminin etkisi araştırılacaktır. Böylece uzay araçlarının tahrik sistemleri daha verimli hale getirilecek.
3. Uzman (Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Birimleri)
Yerçekimi olmayan koşullarda büyüme ve dayanıklılık testleri yapmak, metabolik değişimlerini incelemek, CO2 yakalama performanslarını ve O2 üretimlerini belirlemek için Bilim Misyonu ortağı TÜBİTAK MAM ile birlikte bir yaşam güçlendirme sistemi geliştirilmesi hedeflenmektedir. dünyadaki zorlu koşullara adapte olmuş mikroalg çeşitlerinin yetenekleri.
4. EKSTRAMOFİT (Uzaydaki Tuz Stresine Tepki Olarak Aşırı Halofit Schrenkiella Parvula’nın Keşfi)
Uzayda ve yerde yetişen ve tuz stresine maruz kalan A. thaliana ve S. parvula bitkilerinde yeni nesil dizileme (RNA-seq) ile transkriptomun ortaya çıkarılması ve glikofitik ve halofitik bitkilerde bazı fizyolojik ve moleküler tepkilerin karşılaştırılması amaçlanmaktadır. bitkiler mikro yerçekiminde tuz stresine maruz kalır.
5. METABOLOM (Uzay Görevlerinde Astronotların Metabolom/Transkriptomlarındaki Değişikliklerin Analizi ve Ulusal Omics Veri Setlerinin Oluşturulması)
Mekan koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Ayrıca bu olumsuz etkileri azaltmak için uzay görevine katılan astronotlarımızın uzay ortam koşullarının etkisi altında gen ifadelerinde ve metabolizmalarında meydana gelen fizyolojik ve biyokimyasal değişimlerin incelenmesi amaçlanmaktadır.
6. MYELOID (Uzay Görevine Katılan Bireylerde Radyasyona Maruz Kalmanın Kanser Öncü Lezyonları Olan Periferik Kandaki Miyeloid Kaynaklı Baskılayıcı Hücreler Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi)
Miyeloid kaynaklı baskılayıcı hücreler (MCD’ler), bağışıklık sistemini baskılayan ve kanserin ilerlemesini ve metastazını destekleyen kanser gibi kronik iltihaplanma süreçlerinde yüksek seviyelerde üretilen heterojen bir olgunlaşmamış miyeloid hücre popülasyonudur. Bu çalışma ile seyahat ve uzay koşullarının, kozmik radyasyonun uzay görevi katılımcılarına verdiği hasarın immünolojik olarak MCKD hücreleri düzeyinde ölçülmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
7. MESAJ (Mikro Yerçekimi İlişkili Genetik Bilim Misyonu)
CRISPR gen mühendisliği yöntemleri ile uzay görevlerinde yerçekimi olmayan ortamdan etkilenen, işlevi keşfedilmemiş genlerin tespit edilmesi ve hangi bağışıklık hücrelerinin yerçekiminden doğrudan etkileneceğinin belirlenmesi amaçlanıyor.
8. ALGALSPACE (Uzay Koşullarında Antarktika ve Ilıman Mikroalg Yetiştiriciliğinin Karşılaştırmalı Bir Çalışması)
Antarktika ve ılıman bölge mikroalglerinin uzayda büyüme verileri karşılaştırılarak kutup alglerinin uzayda kullanımına ilişkin literatürde ilk kez bir çalışma yapılacak. Uzayda Algler: CO2’den O2’nin geri kazanılması, Tamamlayıcı besin kaynağı, Su şartlandırma, Uzun ömür, üs alanlarında kullanım için araştırılacaktır.
9. CRISPR – GEM (Mikro Yerçekimi Altındaki Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin İncelenmesi)
Uzun süreli uzay görevlerinde aşılması gereken en büyük engellerden biri olan sürdürülebilir bir sistem sağlanamaması sorununu çözmek için tasarlanan biyorejeneratif yaşam güçlendirme sistemlerinin iskeleti olan bitkilerin savunma sistemlerini anlamak ve geliştirmek amacı. uzay görevleri sırasında ortaya çıkan biyolojik ve biyolojik olmayan gerilimlere karşı insanlığın uzaydaki geleceği. Sonuç olarak, moleküler biyolojinin çağdaş gen düzenleme tekniklerinden biri olan CRISPR tekniğinin mikro yerçekimi ortamındaki bitkiler üzerindeki etkinliğinin araştırılması amaçlanmaktadır.
10. PRANET (Propolisin Anti Bakteriyel Etkisi)
Propolis, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan ve haricen kullanıldığında herhangi bir yan etkisi olmayan bir konudur. Bilim misyonu ile mikro yerçekimi ortamında propolisin bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacak. Kontrol ve deney kümeleri oluşturularak propolisin antibakteriyel etkisi test edilecek ve sonuçların yerçekimi ortamı ile benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacaktır.
11. VOKALKORD (Uzayda Yaşamaya Karşı Yaşamsal Tepkilerin Vokal Kord Kaynaklı Değişikliklerle Tespiti ve Düşük Yerçekiminin Sebep Olduğu Bozulmaların Ses Frekansları ile Tespiti)
Solunum sistemi fizyolojisi içerisinde yapay zeka temeli ile sesteki frekans değişiminden kaynaklanan rahatsızlıkların belirlenmesi ve yerçekimi olmayan ortamın etkilerinin insan sesine etkilerinin araştırılması amaçlanmaktadır.
12. OKSİJEN SATURASYONU (Solunum Sistemi Fizyolojisinde Yapay Zeka Desteği ile Verilen Havanın Oksijen Seviyesinin Hesaplanarak Düşük Yerçekiminin Neden Olduğu Bozuklukların Belirlenmesi)
Hastalıkların tedavisinde erken teşhisin önemi hayatidir. Yapay zeka desteği ile verilen havanın oksijen seviyesi hesaplanarak düşük yerçekiminin neden olduğu farklılıkların ve bozulmaların tespit edilmesi amaçlanıyor.
13. MİYOKA (Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması)
Mikro yerçekimi ortamında gerçekleştirilecek kurşunsuz lehimleme deneyi ile ilk Türk uzay gezgini, ISS’deki elektronik kart üzerinde kurşunsuz bileşenleri birleştirecek. Uzay görevinin ardından dünyaya getirilecek elektronik kartlar, TÜBİTAK UZAY tarafından detaylı inceleme için saklanacak ve mikro yerçekiminin kurşunsuz lehimleme işlemi üzerindeki etkileri bilim dünyasının kullanımı için raporlanacak.
